YAZAN: Aynur YURTSEVEN
“Eskiden kadın deyince eve ve mutfağa esir bir mahlûk akla gelirken bugün kadınların, milli gelişimin en önemli göstergesi olduğu anlaşılmıştır. Niçin biz kendimiz için çalışırken Anadolu kadını için de çalışmıyoruz? Onlar erkeğin, tarlanın, her şeyin esiridirler.” der Yaşar Nezihe Bükülmez.
Yaşar Nezihe Bükülmez, 27 Ocak 1882 tarihinde, İstanbul Şehremini’de dünyaya gelir. Yaşar isminin verilme nedeni, kendisinden önce doğan iki kardeşinin ölmüş olmasıdır. Babası merhametsiz biridir. Yaşar’ın hayatı çok zorlu geçer. Annesini küçük yaşta kaybeder, merhametsiz dediği babası ve teyze dediği kişi onu büyütmeye başlar. Babası okula gitmesine izin vermez. Kendisi okula gider, kaydolur. Babası bunu öğrenince onu evden kovar. O inatla okula devam eder. Okulu yarım bırakır. Komşularından biçki, dikiş, nakış öğrenir.
Edebiyatta aruz şiir yazmayı kendi kendine öğrenir. İlk şiirlerini ‘Malumat ve Terraki, Nazikter’ dergilerinde Mazlume, Mehcure, Mahmure takma adlarıyla yayımlar. 1923 yılı mayıs ayında, ‘bir Mayıs’ şiirini yazar.
Evliliklerinden çok yara almış, kaybettiği çocuklarının yası ve geçim sıkıntılarını şiirlerine yansıtmıştır. İlk evliliği uzun sürmez. Hayatını bağladığı ve darbesiyle yıkıldığı ikinci eşiyle beş buçuk yıl evli kalır. Sedat, Suat ve Vedat isimli üç oğlu olur. Eşi oldukça tutarsızdır. Başka bir kadına âşık olup evi terk eder. Sedat ve Suat açlıktan ölür. Bu yüzden eşini hiç affetmez. Erkeklere ilişkin düşüncelerini şiirle anlatır.
Zehirli güllere benzer bu zalim erkekler
Zehirleriyle bizi fenaya sürüklerler
Temas etmeyelim o zehirli güllere biz
Fakat bu defa emin ol, fena zehirleniriz.
Açlık, sıkıntı ve mahrumiyetle dolu savaş yıllarından sonra Cumhuriyet’in ilk yıllarında Yaşar’ın nasıl geçindiğini el yazısıyla yazıp Taha Toros’a teslim ettiği mektuptan öğreniyoruz.
17 sene Çocuk Esirgeme Derneği’ne, Kızılay’a iş işlemiş, Şark Eşya Pazarında işçilik yapmış, darphanede İstiklal Madalyalarının kurdelelerini dikmiştir. Daha sonra Mısır’lı Prenses Tefrika Hanım’dan beş sene boyunca ayda beş lira alır. 1912 yılında ölen babasından 42 buçuk lira maaşla geçinemez. Bu miktarı protesto etmek için gazetelere bir mektup yollar.
İlk kadın işçi şair, ilk sosyalist kadın şairdir. Sosyalizm konulu araştırmaların çoğunda yer alır. Sosyalist içerikleri olduğu ileri sürülen 4 şiirinden dolayı komünizm suçlamasıyla tutuklanır.
İlk şiir kitabı ‘Bir Deste Menekşe’yi’ yayınlar. Kadınlar Dünyası Dergisinde düzenli olarak yazmaya başlar. Osmanlı kadınları için çıkan bu dergi, bu dönemde önemli bir atılım sayılır. Bu dergide, Müslüman kadınların peçesiz resimleri ilk kez yayımlanır. Bu resimler arasında Yaşar da bulunur.
Basın dünyasında hiç görülmemiş bir grev yaşanır. Bu greve destek veren Yaşar, ‘Gazete Sahiplerine’ isimli bir şiir yazar. 18 Eylül 1923 yılında çıkan bu şiir, haksızlığa uğrayan işçileri savunur.
Aydınlık’ta şiir yazması, Amele Cemiyeti’ne üye olması, grevlere destek vermesi nedeniyle 3 Haziran 1925 günü komünistlik suçlamasıyla gözaltına alınır.
Yaşar, emek mücadelesi ve toplumsal cinsiyet mücadelesi vermiştir. 1934 yılında çıkan Soyadı Kanunu’ndan sonra ‘Bükülmez’ soyadını almıştır. 250’den fazla şiiri bestelenmiş, şiirlerini, Urfa’da Gazelhanlar dile getirmişlerdir.
5 Kasım 1971 günü, bu dünyadan göçmüştür. Tam da soyadına yaraşır şekilde yaşamış, kimseye boyun eğmemiştir. Senin yolun, biz kadınlara aydınlık yol olsun.
12 Mayıs 2023
“Eskiden kadın deyince eve ve mutfağa esir bir mahlûk akla gelirken bugün kadınların, milli gelişimin en önemli göstergesi olduğu anlaşılmıştır. Niçin biz kendimiz için çalışırken Anadolu kadını için de çalışmıyoruz? Onlar erkeğin, tarlanın, her şeyin esiridirler.” der Yaşar Nezihe Bükülmez.
Yaşar Nezihe Bükülmez, 27 Ocak 1882 tarihinde, İstanbul Şehremini’de dünyaya gelir. Yaşar isminin verilme nedeni, kendisinden önce doğan iki kardeşinin ölmüş olmasıdır. Babası merhametsiz biridir. Yaşar’ın hayatı çok zorlu geçer. Annesini küçük yaşta kaybeder, merhametsiz dediği babası ve teyze dediği kişi onu büyütmeye başlar. Babası okula gitmesine izin vermez. Kendisi okula gider, kaydolur. Babası bunu öğrenince onu evden kovar. O inatla okula devam eder. Okulu yarım bırakır. Komşularından biçki, dikiş, nakış öğrenir.
Edebiyatta aruz şiir yazmayı kendi kendine öğrenir. İlk şiirlerini ‘Malumat ve Terraki, Nazikter’ dergilerinde Mazlume, Mehcure, Mahmure takma adlarıyla yayımlar. 1923 yılı mayıs ayında, ‘bir Mayıs’ şiirini yazar.
Evliliklerinden çok yara almış, kaybettiği çocuklarının yası ve geçim sıkıntılarını şiirlerine yansıtmıştır. İlk evliliği uzun sürmez. Hayatını bağladığı ve darbesiyle yıkıldığı ikinci eşiyle beş buçuk yıl evli kalır. Sedat, Suat ve Vedat isimli üç oğlu olur. Eşi oldukça tutarsızdır. Başka bir kadına âşık olup evi terk eder. Sedat ve Suat açlıktan ölür. Bu yüzden eşini hiç affetmez. Erkeklere ilişkin düşüncelerini şiirle anlatır.
Zehirli güllere benzer bu zalim erkekler
Zehirleriyle bizi fenaya sürüklerler
Temas etmeyelim o zehirli güllere biz
Fakat bu defa emin ol, fena zehirleniriz.
Açlık, sıkıntı ve mahrumiyetle dolu savaş yıllarından sonra Cumhuriyet’in ilk yıllarında Yaşar’ın nasıl geçindiğini el yazısıyla yazıp Taha Toros’a teslim ettiği mektuptan öğreniyoruz.
17 sene Çocuk Esirgeme Derneği’ne, Kızılay’a iş işlemiş, Şark Eşya Pazarında işçilik yapmış, darphanede İstiklal Madalyalarının kurdelelerini dikmiştir. Daha sonra Mısır’lı Prenses Tefrika Hanım’dan beş sene boyunca ayda beş lira alır. 1912 yılında ölen babasından 42 buçuk lira maaşla geçinemez. Bu miktarı protesto etmek için gazetelere bir mektup yollar.
İlk kadın işçi şair, ilk sosyalist kadın şairdir. Sosyalizm konulu araştırmaların çoğunda yer alır. Sosyalist içerikleri olduğu ileri sürülen 4 şiirinden dolayı komünizm suçlamasıyla tutuklanır.
İlk şiir kitabı ‘Bir Deste Menekşe’yi’ yayınlar. Kadınlar Dünyası Dergisinde düzenli olarak yazmaya başlar. Osmanlı kadınları için çıkan bu dergi, bu dönemde önemli bir atılım sayılır. Bu dergide, Müslüman kadınların peçesiz resimleri ilk kez yayımlanır. Bu resimler arasında Yaşar da bulunur.
Basın dünyasında hiç görülmemiş bir grev yaşanır. Bu greve destek veren Yaşar, ‘Gazete Sahiplerine’ isimli bir şiir yazar. 18 Eylül 1923 yılında çıkan bu şiir, haksızlığa uğrayan işçileri savunur.
Aydınlık’ta şiir yazması, Amele Cemiyeti’ne üye olması, grevlere destek vermesi nedeniyle 3 Haziran 1925 günü komünistlik suçlamasıyla gözaltına alınır.
Yaşar, emek mücadelesi ve toplumsal cinsiyet mücadelesi vermiştir. 1934 yılında çıkan Soyadı Kanunu’ndan sonra ‘Bükülmez’ soyadını almıştır. 250’den fazla şiiri bestelenmiş, şiirlerini, Urfa’da Gazelhanlar dile getirmişlerdir.
5 Kasım 1971 günü, bu dünyadan göçmüştür. Tam da soyadına yaraşır şekilde yaşamış, kimseye boyun eğmemiştir. Senin yolun, biz kadınlara aydınlık yol olsun.
12 Mayıs 2023
Yorumlar
Bu yazı için yorum mevcut değil.
Dilerseniz Buradan yeni yorum gönderebilirsiniz.