YAZAN: Menekşe KOÇAK
Geçen yazımızda EDES'i yani Engelli Destek Sistemi Modelini tanıtmıştık. EDES'in amacının, belediyelerin engelli bireylere ait tesisler açarak hizmet verme anlayışının yerine; engelli bireyleri, toplumla bütünleştiren uygulamaları hayata geçirmek olduğunu belirtmiştik.
Bu yazımızda ise ABB ‘nin engelli bireylere yönelik hizmetlerini değerlendirerek, EDES gibi alternatif sistem modellerine neden ihtiyaç duyulduğunu açıklayacağız.
“Öncelikle Ankara'da kaç engelli birey var? Bunların engel türleri nelerdir?" sorusunun üzerinde duracağız.
Maalesef elimizde Ankara’daki engelli birey sayısı ve engel türüyle ilgili hiç veri yok.
Öncelikle şunu belirtmek isterim; CHP'li yetkililer iktidarın engelli bireylerle ilgili verileri oluşturmamasını çok sık eleştiriyorlar. Çok da haklılar. Ancak iki dönemdir kendi yönettikleri Ankara Büyükşehir Belediyesinin de (ABB) bu konuda hiç çalışması yok.
Soru şu: ABB’de engelli bireylerin il sınırları içindeki dağılımı bilinmiyorsa hizmet planlaması neye göre yapılıyor?
Bu sorunun cevabını, Mamak ve Çankaya ilçelerinde engelli bireylere hizmet veren tesisleri karşılaştırarak bulalım:
1. Çankaya İlçesi’nde Engellilere Hizmet Veren Tesisler:
2. Öveçler Engelsiz Spor ve Oyun Merkezi,
3. Öveçler Zihinsel Engelliler Merkezi ve Mola Evi, Engelsiz Çocuk Gündüz Bakımevi (Çayyolu / Çankaya)
4. Aşık Veysel Engelsiz Yaşam Merkezi
5. Görme engelliler spor kulübü
Mamak ilçesi için engelli hizmet binaları diye yan başlık atamıyorum çünkü sadece Başak Engelsiz Yaşam Merkezi var. Bu tesis de şu anda personel yetersizliğinden dolayı kapasitesinin çok altında hizmet vermeye çalışıyor. Bu veriler, bize şu yorumu yaptırmaz mı?
“Çankaya ‘da yaşayan ailelerin genellikle ekonomik durumu Mamak’taki ailelerden çok daha yüksektir. Ailelerin engelli evlatlarına sunduğu imkânlar da Mamak’taki aileden çok daha fazladır. Belediye yetkilileri de Çankaya ilçesine hizmet planlaması yaparken cömert davranmış. Dar gelirli Mamak’taki engellileri ve ailelerini kaderine terk etmiştir.”
ABB’de EDES uygulansaydı bu yorumu yapar mıydık? Hayır, çünkü EDES‘in Engelli Veri Birimi, il genelindeki hizmet dağılımını yani Mamak’taki kaderine terk edilmişliği görürdü. Çankaya ilçesinde yoğunlaşan hizmete izin vermezdi.
Mesela ABB’nin 2024 yılında açılan Öveçler Engelsiz Spor ve Oyun Merkezinde tranbolin, basket oyun makinesi, langırt ve masa hokeyi gibi aletler var. Merkezin açılış amacı, engelli bireylerin burada eğlenmesi. Merkeze cumartesi günü saat 12 :00’da gittim. Koca tesiste, biz dahil yedi engelli birey vardı. Görevli, servis olmadığı için çok az sayıda kişinin gelebildiğini söyledi .
ABB, EDES modelini uyguluyor olsaydı, bu merkezin açılmasına üç nedenden dolayı onay vermezdi;
1. Mamak’ta ABB’nin engelli bireylere hiç hizmeti yokken Çankaya’ya yeni tesisi adil bulmazdı.
2. Engelli bireyleri ayrıştırarak hizmet verme anlayışını kabul etmezdi.
3. Kaynakları mümkün olduğunca fazla engelliye hizmet verecek şekilde planlamayı hedeflerdi.
ABB, EDES uygulansaydı Öveçler Engelsiz Oyun ve Spor Merkezi için ayrılan kaynağı şöyle kullanırdı:
•Öveçlerdeki merkezin yapımı için ayrılan para ile belirlenen beş tesiste engelli bireylerin ihtiyacı olan malzemeler alınır.
•Öveçlerdeki oyun ve spor malzemesi için ayrılan kaynakla bu merkezlere malzeme alınır.
• ABB’nin Engelli Destek Birimi bu merkezlere engellilere koçluk yapacak birer destek personel görevlendirir.
•Engelliler kendine verilen saatlerde oyun koçu eşliğinde diğer bireylerin olduğu bu merkezden hizmet alır.
•Engelliler ile tesisten yararlananların birlikte olacağı etkinlikler düzenlenerek toplumsal uyum çalışması yapılır.
Maalesef EDES gibi yeni model arayışları şöyle dursun, mevcut sistemin eleştirilmesine bile tahammül edilemiyor. Özellikle de engelli bireylerin diğer bireylerle birlikte olması fikri boş hayal olarak algılanıyor. Oysa ABB Engelli Tedavi ve Rehabilitasyon Birimini açarak, tesislerde uyum sorunu olan bireylerin buralarda uyum sorununu ortadan kaldıracak hizmeti verir. Destekle tesislerden yararlanabilecek on binlerce engelliyi tüm sosyal tesislerine kabul edebilir. Devasa kaynaklar engelli bireye yönelik tesisler açmaya ayrılarak heba ediliyor. Oysa engelli bireyi toplumla bütünleştirmenin tek yolu, diğer bireylerle paylaştığı anları çoğaltarak empati duygusunun gelişmesini sağlamaktır. Mevcut sistem buna olanak sağlıyor mu? Hayır. En acı örneğini neredeyse iki yıldır yaşıyorum. Ben Mamak’ta oturuyorum. ABB Mamak’taki sosyal tesis ihtiyacını gidermek için 25650 m2 alanı olan Mutlu Aile Yaşam Merkezini 2024 yılında açtı. Bu merkezden otizmli oğlumla ilgili hizmet talep ettiğimde “Engelli birey almıyoruz.” cevabı verildi. Ben de ABB 153 ‘e şikâyet ettim şu cevap geldi.
“Sayın MENEKŞE KOÇAK 16.04.2024 10:56 tarihinde açmış olduğunuz 8790769 numaralı başvurunuz konu ile ilgili olarak Ankara Büyükşehir Belediyesi Engelliler ve Rehabilitasyon Şube Müdürlüğü tarafından dikkate alınmıştır. Olumlu, olumsuz tüm geri bildirimleriniz hizmetlerimizin yönünü belirleyeceğinden bizim için oldukça büyük önem arz etmektedir. Kuşcağız aile yaşam merkezinden bilgi alabilirsiniz 0312 380 10 47 -48 iletişim sağlayabilirsiniz. Bilgilerinize sunar, iyi günler dileriz.
Evime 1km uzaklıktaki Mutlu Yaşam Merkezinde engelli bireye hizmet verilmediği için yararlanamayacağım yani merkeze alınmayacağım belirtiliyor. 18km uzaklıktaki 4 toplu taşım aracına binerek ulaşabileceğim Kuşcağız Engelli Merkezine gitmemi öneriyorlar. ABB, 6 milyona yakın nüfusu olan Ankara’da on binlerce engelliye "sosyalleşmek istiyorsan birkaç merkezden yararlan” diyor. Engelli şenliği, engelli kampı diye ayrıştırmaya devam ediyor.
ABB’ye soruyorum. “Engellilere destek vererek tüm tesisleri engellilere açmak daha az maliyetli iken neden ayrıştırarak hizmet vermek tercih ediliyor?”
06.10.2025
Geçen yazımızda EDES'i yani Engelli Destek Sistemi Modelini tanıtmıştık. EDES'in amacının, belediyelerin engelli bireylere ait tesisler açarak hizmet verme anlayışının yerine; engelli bireyleri, toplumla bütünleştiren uygulamaları hayata geçirmek olduğunu belirtmiştik.
Bu yazımızda ise ABB ‘nin engelli bireylere yönelik hizmetlerini değerlendirerek, EDES gibi alternatif sistem modellerine neden ihtiyaç duyulduğunu açıklayacağız.
“Öncelikle Ankara'da kaç engelli birey var? Bunların engel türleri nelerdir?" sorusunun üzerinde duracağız.
Maalesef elimizde Ankara’daki engelli birey sayısı ve engel türüyle ilgili hiç veri yok.
Öncelikle şunu belirtmek isterim; CHP'li yetkililer iktidarın engelli bireylerle ilgili verileri oluşturmamasını çok sık eleştiriyorlar. Çok da haklılar. Ancak iki dönemdir kendi yönettikleri Ankara Büyükşehir Belediyesinin de (ABB) bu konuda hiç çalışması yok.
Soru şu: ABB’de engelli bireylerin il sınırları içindeki dağılımı bilinmiyorsa hizmet planlaması neye göre yapılıyor?
Bu sorunun cevabını, Mamak ve Çankaya ilçelerinde engelli bireylere hizmet veren tesisleri karşılaştırarak bulalım:
1. Çankaya İlçesi’nde Engellilere Hizmet Veren Tesisler:
2. Öveçler Engelsiz Spor ve Oyun Merkezi,
3. Öveçler Zihinsel Engelliler Merkezi ve Mola Evi, Engelsiz Çocuk Gündüz Bakımevi (Çayyolu / Çankaya)
4. Aşık Veysel Engelsiz Yaşam Merkezi
5. Görme engelliler spor kulübü
Mamak ilçesi için engelli hizmet binaları diye yan başlık atamıyorum çünkü sadece Başak Engelsiz Yaşam Merkezi var. Bu tesis de şu anda personel yetersizliğinden dolayı kapasitesinin çok altında hizmet vermeye çalışıyor. Bu veriler, bize şu yorumu yaptırmaz mı?
“Çankaya ‘da yaşayan ailelerin genellikle ekonomik durumu Mamak’taki ailelerden çok daha yüksektir. Ailelerin engelli evlatlarına sunduğu imkânlar da Mamak’taki aileden çok daha fazladır. Belediye yetkilileri de Çankaya ilçesine hizmet planlaması yaparken cömert davranmış. Dar gelirli Mamak’taki engellileri ve ailelerini kaderine terk etmiştir.”
ABB’de EDES uygulansaydı bu yorumu yapar mıydık? Hayır, çünkü EDES‘in Engelli Veri Birimi, il genelindeki hizmet dağılımını yani Mamak’taki kaderine terk edilmişliği görürdü. Çankaya ilçesinde yoğunlaşan hizmete izin vermezdi.
Mesela ABB’nin 2024 yılında açılan Öveçler Engelsiz Spor ve Oyun Merkezinde tranbolin, basket oyun makinesi, langırt ve masa hokeyi gibi aletler var. Merkezin açılış amacı, engelli bireylerin burada eğlenmesi. Merkeze cumartesi günü saat 12 :00’da gittim. Koca tesiste, biz dahil yedi engelli birey vardı. Görevli, servis olmadığı için çok az sayıda kişinin gelebildiğini söyledi .
ABB, EDES modelini uyguluyor olsaydı, bu merkezin açılmasına üç nedenden dolayı onay vermezdi;
1. Mamak’ta ABB’nin engelli bireylere hiç hizmeti yokken Çankaya’ya yeni tesisi adil bulmazdı.
2. Engelli bireyleri ayrıştırarak hizmet verme anlayışını kabul etmezdi.
3. Kaynakları mümkün olduğunca fazla engelliye hizmet verecek şekilde planlamayı hedeflerdi.
ABB, EDES uygulansaydı Öveçler Engelsiz Oyun ve Spor Merkezi için ayrılan kaynağı şöyle kullanırdı:
•Öveçlerdeki merkezin yapımı için ayrılan para ile belirlenen beş tesiste engelli bireylerin ihtiyacı olan malzemeler alınır.
•Öveçlerdeki oyun ve spor malzemesi için ayrılan kaynakla bu merkezlere malzeme alınır.
• ABB’nin Engelli Destek Birimi bu merkezlere engellilere koçluk yapacak birer destek personel görevlendirir.
•Engelliler kendine verilen saatlerde oyun koçu eşliğinde diğer bireylerin olduğu bu merkezden hizmet alır.
•Engelliler ile tesisten yararlananların birlikte olacağı etkinlikler düzenlenerek toplumsal uyum çalışması yapılır.
Maalesef EDES gibi yeni model arayışları şöyle dursun, mevcut sistemin eleştirilmesine bile tahammül edilemiyor. Özellikle de engelli bireylerin diğer bireylerle birlikte olması fikri boş hayal olarak algılanıyor. Oysa ABB Engelli Tedavi ve Rehabilitasyon Birimini açarak, tesislerde uyum sorunu olan bireylerin buralarda uyum sorununu ortadan kaldıracak hizmeti verir. Destekle tesislerden yararlanabilecek on binlerce engelliyi tüm sosyal tesislerine kabul edebilir. Devasa kaynaklar engelli bireye yönelik tesisler açmaya ayrılarak heba ediliyor. Oysa engelli bireyi toplumla bütünleştirmenin tek yolu, diğer bireylerle paylaştığı anları çoğaltarak empati duygusunun gelişmesini sağlamaktır. Mevcut sistem buna olanak sağlıyor mu? Hayır. En acı örneğini neredeyse iki yıldır yaşıyorum. Ben Mamak’ta oturuyorum. ABB Mamak’taki sosyal tesis ihtiyacını gidermek için 25650 m2 alanı olan Mutlu Aile Yaşam Merkezini 2024 yılında açtı. Bu merkezden otizmli oğlumla ilgili hizmet talep ettiğimde “Engelli birey almıyoruz.” cevabı verildi. Ben de ABB 153 ‘e şikâyet ettim şu cevap geldi.
“Sayın MENEKŞE KOÇAK 16.04.2024 10:56 tarihinde açmış olduğunuz 8790769 numaralı başvurunuz konu ile ilgili olarak Ankara Büyükşehir Belediyesi Engelliler ve Rehabilitasyon Şube Müdürlüğü tarafından dikkate alınmıştır. Olumlu, olumsuz tüm geri bildirimleriniz hizmetlerimizin yönünü belirleyeceğinden bizim için oldukça büyük önem arz etmektedir. Kuşcağız aile yaşam merkezinden bilgi alabilirsiniz 0312 380 10 47 -48 iletişim sağlayabilirsiniz. Bilgilerinize sunar, iyi günler dileriz.
Evime 1km uzaklıktaki Mutlu Yaşam Merkezinde engelli bireye hizmet verilmediği için yararlanamayacağım yani merkeze alınmayacağım belirtiliyor. 18km uzaklıktaki 4 toplu taşım aracına binerek ulaşabileceğim Kuşcağız Engelli Merkezine gitmemi öneriyorlar. ABB, 6 milyona yakın nüfusu olan Ankara’da on binlerce engelliye "sosyalleşmek istiyorsan birkaç merkezden yararlan” diyor. Engelli şenliği, engelli kampı diye ayrıştırmaya devam ediyor.
ABB’ye soruyorum. “Engellilere destek vererek tüm tesisleri engellilere açmak daha az maliyetli iken neden ayrıştırarak hizmet vermek tercih ediliyor?”
06.10.2025
Yorumlar
Bu yazı için yorum mevcut değil.
Dilerseniz Buradan yeni yorum gönderebilirsiniz.